AVARE

KÖŞE YAZILARI

Toplum24 / ALMANYA (Makale: 28 Kasım 2023)

AVARE

Hint filmleri Amerikalılar’ın Hollywood yapımlarından hiç de aşağı kalmazlar. Daha güzel olanları bile vardır. Onlardan biri de dünyaca ün yapmış olan Avare filmidir. Hatta “Rüzgâr gibi geçti” filminden de ünlüdür. Sadri Alışık’ın Ajda Pekkan ve Erol Taş’la başrollerini birlikte oynadıkları Türkçe versiyonu da olan efsanevi bir filmdir Avare.

Sinemaya ilişkin yetkin kaynakların görüşüne göre, aynı zamanda Zeki Müren’den Kemal Sunal’a, Cüneyt Arkın’a birçok filmlerde ilham olmuş bir beyaz perde yapıtıdır. Filme adını veren Avare şarkısı, gençlik yıllarımızda dilimizden düşmezdi; Bilmem neden sadece şarkının ”Avare mu, avare mu” nakaratını sokaklarda mırıldanır dururduk.

Filmin hüzünlü bir öyküsü var. Bir suçlunun çocuğunun yine suça itileceği önyargısını taşıyan ve bu yüzden sık sık eşiyle kavga eden bir yargıcın, masum bir adamı mahkûm etmesini konu edinen bir film Avare. İlahi adalet mi desek, kader mi desek yargıcın uzun süre görmediği oğlu Raj da, günün birinde hırsızlık suçuyla sanık olarak karşısına çıkar ve öz oğlunu yargılamak durumunda kalır.

Filmin konusuna gelince: Kötü bir çocukluk geçiren Raj’ı mutlu eden tek şey, çocukluk arkadaşı ve aynı zamanda avukat olan Rita’nın hatırasıdır. Çocukluktan geriye kalan arkadaşça duygular yerini tutkulu bir aşka bırakmıştır. Rita’nın gözüne girmek isteyen Raj, genç kadına vermek üzere babası Raghunath’tan bir kolye çalar. Sonuç olarak Raghunath, öz oğlunu sanık sandalyesinde karşısında bulur ve kendi inançlarını sorgulamak zorunda kalır.

Dansları, komik sahneleri ve bazen de gerçekten insani bölümleri ile, kelimenin ansiklopedik anlamında bir nostalji fırtınası vadeden birçok Avare filmi var günümüzde.

Konumuz olan Avare (Hintçe [Awaara]), Raj Kapoor'un hem yönetmenliğini yaptığı, hem de başrolünde oynadığı 1951 yapımı olanı. Raj Kapoor bu filmle dünya çapında üne kavuşmuştur. Filmde zengin kız (Rita) ve fakir erkeğin (Raj) yaşadığı aşk konu edilse de, ana teması "Soylunun oğlu soylu, hırsızın oğlu hırsız olur" inancına sahip olan hâkimin (Raghunath) kendini sorgulamasıdır.

Uzmanlar şöyle diyor:

“Film temelinde Raj Kapoor’un iç içe geçmiş yaşamıyla ile Rita (Nargis)’nın ayrıcalıklı yaşamını konu alır. Filmde Kapoor fakir, masum, biraz avare karakteri canlandırır tıpkı Charlie Chaplin gibi ve daha sonra çektiği Jagte Raho ve Shri 420 gibi Kapoor filmlerinde bu karakteri geliştirmiştir. Bu film; meşhur bir takımın işbirliğidir; yapımcı ve yönetmen Kapoor, senarist Khwaja Ahmad Abbas ( Hint filmleri yönetmeni, TV yazarı ve gazeteci), beste Shankar Jaiskishan ikilisi; “Avareyim” şarkısının seslendirmesi Mukesh ve güfte Shailendra tarafından yapılmıştır. Film tüm Hindistan yarımadasında olduğu kadar Rusya, Romanya, Türkiye ve Çin’de olağanüstü bir popüler olmuştur.”

Ve şöyle devam ediyorlar:

“Raj; varlıklı bölge hâkimi (Hakim Raghunath) olan kindar babası yüzünden evden uzaklaşmış ve sonuç olarak sefalet ve yoksulluk içerisinde bir hayat sürmektedir (Babası rolünü, gerçek hayattaki babası Prithviraj Kapoor oynamaktadır). Raj’ın filmdeki babası Hakim Raghunath, yıllar önce karısının kendisini aldattığı şüphesi üzerine karısını sokağa atmıştır. Çocukken Raj‘ın okuldaki en yakın arkadaşı Rita’ dır ama sonra Rita’nın anne-babası öldükten sonra, vesayetine alan bölge hakimi Raghunath iki çocuğu birbirinden koparır. Ayrıldıkları halde Raj Rita’yı aklından çıkartamamıştır.

Raj hayatını devam ettirebilmek için sokaklarda küçük suçlar işler ve baba figürü olarak da Jagga’yı bulur. Yıllar sonra Raj annesinin evden uzaklaşmasından sorumlu olan adamın, Jagga olduğunun farkına varır. Bir öfke nöbetinde Raj Jagga’yı öldürür ve sonra hâkimi öldürmeyi dener ama başarısız olur. Bu olaylar sürerken; Raj babasının mahkemesine getirilir ve Rita da avukatlığını yapmaktadır. Filmin finalinde Raj suçundan dolayı hapse gönderilir ve Rita onu bekleyeceğine söz verir.”

Türkçe versiyonda Avare rolünü üstlenen Sadri Alışık’ın bizi mırırlattıran şarkısı şöyle:

“bu aşkın derdinden avare gezerim
yıllardır perişan berduş derbederim
avareyim avareyim avareyim avareyim
yolunu kaybetmiş bir garip kuş gibi
sevgilim diyerek çırpınır inlerim
avareyim avareyim avareyim

Dünya dünya ben senin merhametsiz okunla vurulmuşum
avareyim avareyim avareyim avareyim

unutma sevgilim o gecen günleri
gönlünden at artık bütün hüzünleri
avareyim avareyim avareyim

soldu bak gönlümde aşkımın gülleri
sensiz ben öksüzüm avare gezerim
avareyim avareyim avareyim“