CUMHURİYET NEYDİ? CUMHURİYET NE YAPTI?

KÖŞE YAZILARI

CUMHURİYET NEYDİ? CUMHURİYET NE YAPTI?

Toplum24/ALMANYA (Makale: 26 Ekim 2023)

Alp HAMUROĞLU Yazıyor:

Cumhuriyet Neydi? Cumhuriyet Ne Yaptı?

100. yılını kutladığımız, ilanının üzerinden 100 yıl geçmiş olan Cumhuriyet nedir? Bu soruyla başlamamızla, Cumhuriyetin neden 100 yıl yaşadığının ve neden daha da yaşayacağının yanıtı ortaya çıkacaktır.

Cumhuriyet, her şeyden önce yeniliktir. Ancak her yenilik olumlu değildir. Yeniliğin bir toplumda olumlu olması için ilkönce çağına, zamana uygunluğu gerekir.

Cumhuriyetin yeniliği, ileri bir adım olmasıdır. Cumhuriyet, insanlığın geliştirdiği en modern, en gelişmiş devlet yapılanmasıdır. İşte bizim Cumhuriyetimiz, insanlığın ulaştığı en son ve en iyi devlet yapılanmasının da iyi bir örneğidir. Zamana uygundur. Zamanın gereğidir. Yenilik olarak olumludur.

Çağımızda Cumhuriyet olmayan devletler zamanın gerisine düşer. Kişilerin, ailelelerin ve hanedanların yönetiminde feodal toplumlarla yüzyıllar, binyıllar öncesinin ilkel toplumsal örgütlenmeleri, 19. ve 20. yüzyıllarda zaman dışında kalmıştı. Her ikisi de geri toplumsal şekiller olarak tarihin malzemesi haline gelmişti.

Yeniliğin olumlu olması için zamana uygunluk yanında, toplumuna da uygun olması gerekir.

Cumhuriyetimiz, kendi toplumuna uygunluğu bakımından da olumluluk gösterir. Nedir bu uygunluk? Cumhuriyetin yerini aldığı Osmanlı devlet sistemi, kendi toplumuna yabancıydı ve yabancılaşması da her zaman daha kötüye gidiyor, adeta büyüyordu. Örneğin, kurulduğu zaman, zamana ve çağının kendi toplumuna uyumlu olan Osmanlı devleti başkalaşmış, temel özelliklerini kaybetmeye başlamıştı. Adil yönetim terkedilmiş, Türklüğün gelenekleri beğenilmez olmuş, dili Arapça ve Farsçayla gereksiz şekillerde iç içe geçmiş, geçirilmişti.

Kurulduğu zamanki halkçı, Asya gelenekleriyle donanımlı, Doğu uygarlığına eklemlenmiş özellikleri kaybolmaya yüz tutmuştu. Türkçe olan dili, sonraları silinmeye çalışılacaktı.

Türklüğün ve imparatorluğun mirası olan bağımsızlık sürdürülememekteydi.

Kurulduktan sonraki yüzyıllarda insanlığın önünü açmış Osmanlı devleti, İstanbul’un fethi ve Doğu Roma İmparatorluğu gibi bir tarihe ve gelişmeye ters olan geriliği ortadan kaldırmasıyla gene insanlığa bir hizmette bulunmuştu.

Osmanlı, yüzyıllarca bölgemizde en gelişmiş, en ileri devlet olarak tarihe geçmişti.

Ancak son yüzyıllarında gerilemiş, ileri özelliklerini yitirmiş, acınacak duruma gelmiş, “Hasta Adam” olarak nitelenmişti. Avrupa’da gelişmelerin başladığı ve ilerlediği dönemlerde özenilecek bir tarafı kalmamıştı.

Osmanlı toplumu, 19. yüzyılda dünyanın en sefil, en eğitimsiz, en çaresiz toplumları arasındaydı. 20. yüzyıla ülkede okuryazarlığın yüzde 2-3 olduğu çok kötü bir oranla girmişti.

İşte Cumhuriyetimiz, bir “Türk Cumhuriyeti” olarak kurulmasıyla, kendi toplumuna karşılık gelen, onun ihtiyaç duyduğu milli bir devlet oldu.

Cumhuriyet neler yaptı da bugünlere gelebildi?

Cumhuriyetimiz, bağımsızlık mücadelesi vererek ortaya çıkmış, bununla dünyaya örnek olmuş, halkçılığı ilke edinmiş, hakimiyeti millete vermiş, eğitimi öne çıkarmış, bilimi en gerçek yol gösteren yapmış, toplumun gelişmesini sağlayan yolları açmıştı. Bunlar, bugünlere gelmesinin ve geleceğe taşınmasının temelleridir.

Çağın gereği milli devletti, Cumhuriyet bunu yarattı. Bunu yaratması, milleti de yaratacak olması anlamına geliyordu.

Batı’nın kapitalizminin ürünü olan emperyalizm, insanlığın yarattığı en kötü üründür. Çünkü emperyalizm, fiiliyatta saldırganlık ve savaş anlamına gelmektedir. İşte Cumhuriyetimiz buna karşı mücadele etti, bununla savaştı, buna rağmen kuruldu ve emperyalizmi yenerek zafer kazandı.

Cumhuriyetimiz Batı’da olumlu olan her şeyi ülkeye getirdi. Modernizmi, sanayiyi, laikliği, eğitimi, Avrupa’da gelişmiş olan bilimi, yasaların bir kısmını vb. Batı’dan aldık. Planı, desteği, olumsuz taraflarından kurtulmak istediğimiz Doğu’dan aldık. Özgüveni Doğulu olarak kazandık.

Cumhuriyetimizin amacı, bir Doğu toplumu olarak çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne çıkmaktı.

Cumhuriyetimiz, Atatürk’ün önderliğinde kendi tarihini yapmıştı, ve sonra kendi tarihini de gene kendi yazacaktı.

Atatürk’ün devrimleri arasında bir tarih devrimi de vardır. Önderimiz, çalışmaları ve yazımını başlattığı gibi, tarihin kurumlaşmasını ve sürekliliğini de sağladı.

Tarihe dayanmak ve önem vermek, 100 yıla varmayı sağlamıştır ve sonrasında da varlığını devam ettireceğinin teminatıdır.

Alp HAMUROĞLU Yazdı.

Toplum24/ALMANYA (Makale: 26 Ekim 2023)